එන්සෙලඩාස් මත තියන ජල උල්පතේ සිතුවමක්
මෑතක් වනතුරු අප විශ්වාස කලේ සෞරග්රහ මණ්ඩලයේ ද්රව ජලය පවතින එකම ග්රහයා පෘතුවිය බවයි.නමුත් මෑතකදී සොයාගත් විවිධ සොයාගැනීම් වලින් ඒ විශ්වාසය ගැන දැන් ඇත්තේ ප්රශ්නාර්ථයක්!
පසුගියදා බ්රහස්පති චන්ද්රයෙක් වන යුරෝපා මතුපිටට ආසන්නයෙන් ද්රව ජලය සහිත ඇලවල් පවතිය හැකි බවට සොයා ගැනුනා.ඒ වගේ ම බොහෝ කාලයක් තිස්සේ යුරෝපා වැනි අයිස් සහිත උපග්රහයන්ගේ ගැඹුරු ස්ථර වල මුහුදු පැවතිය හැකි බව විශ්වාස කරනවා.සෙනසුරුගේ ටයිටන් චන්ද්රයාගේත් මෙවැනි ඇමෝනියා සහිත මුහුදු පවතින බවට විශ්වාස කරනවා.ඒ වගේම ටයිටන්ගේ මතුපිට මීතේන් සහිත ඇලවල් තිබෙන බවට සොයාගෙන තිබෙනවා.තවත් සෙනසුරුටම අයත් චන්ද්රයෙක් වන එන්සෙල්ඩස් හි දකුණු ධ්රැවය ආශ්රිතව ජල වාශ්ප සහ අයිස් අංශු නිකුත් කරන විශාල උල්පත් පවතින බව මීට පෙර කැසිනි යානය මගින් නිරීක්ෂනය කර තිබෙනවා.සමහර උල්කාපාත වල මතුපිට පෘශ්ඨයට යටින් ඇතැම්විට ජල ස්ථරයක් පැවතිය හැකි බවට අනුමාන කරනවා.එසේම මේ වනවිට අඟහරු මතුපිටද ජලය පවතින බවට සාක්ෂි ලැබී තිබෙනවා.
ඉහත නාමාවලියට මේ වනවිට අලුත් තරඟකරුවෙක් එකතු වී තිබෙනවා ඒ තමයි (විශ්වාස කරන්න ටිකක් අමාරු වුනත්) ප්ලූටෝ වාමන ග්රහලෝකය.
ප්ලූටෝ සහ එහි චන්ද්රයන් පසු කර යන New Horizons යානයේ සිතුවමක්...
ඉතා සීතල,සෞරග්රහ මණ්ඩලයෙන් සෑහෙන දුරින් තිබෙන ප්ලූටෝ වල ජලය තිබෙන බව විශ්වාස කරන්න අමාරු වුනත් නවතම සමීක්ෂනයක් මගින් පෙර සඳහන් කල උපග්රහයන් මෙන්ම ප්ලූටෝ මතුපිට පෘෂ්ඨයට යටින් ජලය පැවතීමට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇති බව විශ්වාස කෙරෙනවා.
2015 දී ප්ලූටෝ කරා යාමට නියමිත New Horizons අභ්යවකාශයානය මගින් මේ බව තවදුරටත් තහවුරු කරගනු ඇත.
2006 වසරේදී නාසා ආයතනය මගින් New Horizons යානය ප්ලූටෝ සහ කුයිපර් පටියේ වස්තු අධ්යනය කිරීම සඳහා අභ්යවකාශගත කරන ලදී.එය 2015 දී ප්ලූටෝ කරා ළඟා වීමට නියමිතයි.
දැනට අවබෝධ කරගෙන ඇති පරිදි ඝනකම් අයිස් (ජලයෙහි) ස්ථරයක් වටකර ගනිමින් තුනී නයිට්රජන් අයිස් ස්ථරයක් ප්ලූටෝ සතුව පවතිනවා.නමුත් එයට යටින් ද්රව ජලය පැවතිය හැකිද?New Horizons යානය මේ පිළිබඳ අපට තොරතුරු නුදුරු අනාගතයේදී ලබාදෙනු ඇති.ප්ලූටෝගේ මතුපිට පෘෂ්ඨය අධ්යනයෙන් මේ පිළිබඳ අදහසක් ලබාගත හැකියි.
ඇත්තට ප්ලූටෝ වල ද්රව ජලය තියනවද කියලා දැනගන්න නම් 2015 වෙනකන් ඉන්න වෙයි.
බැරි වෙලාවත් ප්ලූටො වල වතුර තිබුණොත් එයාව ආයෙත් මණ්ඩලේට ගනියිද? 😉
😀 අපෝ නෑ ..එයාව සෞරග්රහ මණ්ඩලයෙන් අයින් කලේ වතුර නැති නිසා නෙමෙයිනෙ… 😉